Khi áp dụng tiêu chuẩn khí xả Euro 5, ô tô sẽ tăng giá. Ô tô sử dụng động cơ Diesel càng lớn giá càng tăng cao. Trong đó, xe tải và xe buýt sẽ tăng giá cả trăm triệu đồng. 

Giá xe tăng

Theo lộ trình đã được Thủ tướng phê duyệt, từ 1/1/2022, ô tô sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải ở mức Euro 5, có quy định cao hơn so với Euro 4. Về mặt công nghệ, động cơ Euro 5 sẽ thay đổi so với Euro 4.

Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, các mẫu xe mới sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu từ 2022 sẽ phải lắp đặt thêm thiết bị cảm biến khí thải, để đảm bảo trong giới hạn cho phép.

Ông Nguyễn Trung Hiếu, Trưởng tiểu ban Kỹ thuật, Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), cho hay, với động cơ xăng đánh lửa bằng bugi, nhà sản xuất phải viết phần mềm kiểm soát và phải có cảm biến để đếm các hạt trong buồng đốt. Nếu số lượng hạt vượt quá mức thì phần mềm sẽ điều khiển đốt cháy kỹ hơn để đưa về mức cho phép. Còn với động cơ Diesel, sử dụng công nghệ nén nổ nên phức tạp hơn, phải hút một phần khí xả để đốt lại và phải có bộ lọc khí xả mới đảm bảo.

Theo ông Hiếu, tính toán của các DN cho thấy, những xe ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống sử dụng động cơ xăng tiêu chuẩn Euro 5 chi phí sẽ tăng thêm so với Euro 4 khoảng 50 USD/xe. Tuy nhiên, với xe sử dụng động cơ Diesel thì chi phí cao hơn, có thể tới 500 USD/xe. Động cơ diesel càng lớn thì chi phí càng tăng.

Một DN sản xuất lắp ráp xe tải sử dụng động cơ Diesel từ 4,7-30 tấn cho biết, ước tính chi phí mỗi động cơ xe sẽ tăng thêm khoảng 100-150 triệu đồng do thay đổi từ tiêu chuẩn Euro 4 lên Euro 5. Phần này sẽ được cộng vào giá bán.

Trong khi dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp, hoạt động sản xuất kinh doanh gặp khó khăn, doanh số bán giảm, giá xe lại tăng sẽ càng khó bán.

Với xe buýt sử dụng động cơ Diesel cũng tương tự, dự báo giá cũng tăng mạnh so với hiện tại. Điều này sẽ khiến các DN sản xuất lắp ráp đau đầu, bởi xe buýt dùng để chở khách nhưng ngành du lịch chưa biết khi nào mới khởi sắc trở lại. Nhiều DN vận tải đang phải ngừng hoạt động do dịch bệnh nên không có nhu cầu về xe mới. Giá xe tăng, khó khăn thêm chồng chất.

Lo ngại chất lượng xăng, dầu

Tuy nhiên, vấn đề các DN lo ngại nhất là chất lượng xăng dầu. Mặc dù Chính phủ đã có kế hoạch cung ứng xăng, dầu Diesel bảo đảm đáp ứng nhu cầu sử dụng và đồng bộ với lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải Euro 5, nhưng với những vụ sản xuất và bán xăng, dầu giả lớn vừa qua bị phát hiện cho thấy sự báo động về chất lượng xăng, dầu.

Để có thể đạt được tiêu chuẩn khí thải Euro 5 cần phải có sự đồng bộ giữa động cơ ô tô và nhiên liệu. Nếu động cơ đáp ứng tiêu chuẩn khí thải Euro 5 mà sử dụng nhiên liệu không đạt tiêu chuẩn tương ứng, có thể gây hỏng hóc. Khi động cơ hỏng, khí xả ra không đạt chuẩn và như vậy mục tiêu giảm phát thải sẽ không đạt được.

Theo ông Hiếu, khi có yếu tố bất thường như khí xả không sạch, với nhiều xe, đèn báo check engine (kiểm tra động cơ) sẽ sáng, dấu hiệu có thể do nhiên liệu không đạt chuẩn. Khách hàng không biết điều này, cứ nghĩ xe bị lỗi động cơ lại đổ cho nhà sản xuất. Nếu biết rồi, khách hàng dễ bỏ qua. Thế nhưng, rất có thể khi đó động cơ gặp trục trặc khác mà không phải do khí xả, sẽ ảnh hưởng đến vấn đề an toàn và rất nhiều thứ khác.

Vấn đề quan trọng là phải có nhiên liệu đạt tiêu chuẩn Euro 5, được bán ra một cách phổ biến trên thị trường và chất lượng phải được kiểm soát chặt. Với nhà sản xuất, chỉ tư vấn cho khách hàng hiểu được tầm quan trọng của việc sử dụng nhiên liệu, tương ứng với tiêu chuẩn khí thải của xe, sẽ có lợi ích ra sao mà thôi và đưa ra lời khuyên nên mua nhiên liệu đúng tiêu chuẩn, tại những nơi bán tin cậy, ông Hiếu nói.

Trong khi đó, một Doanh Nghiệp sản xuất lắp ráp xe tải phản ánh, năm 2018, khi quy định ô tô động cơ Diesel phải đạt tiêu chuẩn Euro 4 được áp dụng, khách hàng mua về sử dụng nhiên liệu không tương thích, dẫn đến hiện tượng nhiều xe bị chết máy.

Lý do là dầu Diesel nhiều tạp chất, lọc dầu lọc chậm, không đủ nhiên liệu cung cấp cho động cơ hoạt động. Khách hàng không biết, toàn đổ lỗi cho nhà sản xuất. Cách giải quyết lúc này là thay lọc dầu Diesel “xịn” bằng lọc dầu kém “xịn” hơn, có thế dầu mới đủ cung cấp cho động cơ hoạt động. Tuy nhiên, như vậy lại làm ảnh hưởng tới chất lượng động cơ. Động cơ nhanh hỏng, tuổi thọ giảm và khí xả ra cũng không đạt tiêu chuẩn Euro 4.

DN này cảnh báo, với động cơ tiêu chuẩn Euro 5 cũng tương tự, rất dễ gặp phải những trường hợp như vậy khi chất lượng xăng, dầu không đảm tiêu chuẩn, không được kiểm soát chặt chẽ, nhất là tại những vùng nông thông, vùng sâu, vùng xa. "Chúng tôi cũng khuyên khách hàng nên sử dụng xăng dầu đạt tiêu chuẩn, tương thích với động cơ, nhưng khách hàng có mua được xăng dầu đó không thì không có gì là chắc chắn cả", vị đại diện DN lưu ý.